Wielkopolskie Forum Księgowych

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Białymstoku 2009-07-07, I SA/Bk 445/08

Teza:

Świadczenie podatku na rzecz innej gminy, niż gmina właściwa, nie może powodować wygaśnięcia ciążącego na podatniku zobowiązania podatkowego.

Uzasadnienie:

Poza sporem w tej sprawie pozostaje okoliczność, że skarżąca Spółka składała deklaracje podatkowe na podatek od nieruchomości za lata 2003-2008 oraz dokonywała wpłat należnego podatku do Urzędu Gminy K. w woj. w., zamiast do Urzędu Gminy K. w woj. p. Spór dotyczy natomiast tego, czy wpłaty podatku dokonane do organu niewłaściwego spowodowały wygaśniecie ciążących na Spółce zobowiązań podatkowych.

W myśl art. 5 OrdPU zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Już z powyższej regulacji prawnej wynika, że jednym z elementów zobowiązania podatkowego - konkretyzacji obowiązku podatkowego, jest miejsce świadczenia pieniężnego. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego może zatem nastąpić wskutek zapłaty podatku na rachunek właściwego organu podatkowego. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że dokonanie wpłaty podatku na rachunek organu niewłaściwego zwalnia podatnika z ciążącego na nim obowiązku (por. wyrok NSA z 25.9.2002 r. sygn. akt SA/Bk 1305/00, niepubl.).

Dotyczy to zwłaszcza tych podatków, w których władztwo podatkowe przypisane zostało gminom, a takim podatkiem jest podatek od nieruchomości.

W podatku tym stosunek prawno-podatkowy powstaje między podatnikiem i konkretną gminą, której uprawnień nie może przejąć inna gmina. Dlatego też świadczenie podatku na rzecz innej gminy, niż gmina właściwa, nie może powodować wygaśnięcia ciążącego na podatniku zobowiązania podatkowego.

Powyższe znajduje potwierdzenie w przepisach art. 6 ust. 9 pkt 1 i 3 u.p.o.l. Wynika z nich, że osoby prawne, na których ciąży obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, obowiązane są:

1) składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;

2) wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania - na rachunek budżetu właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15 każdego miesiąca.

W świetle tych regulacji prawnych, tylko złożenie deklaracji na podatek od nieruchomości do właściwego organu oraz dokonane wpłaty podatku na rachunek właściwego organu, powoduje wykonanie przez podatnika zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości i wygaśniecie takiego zobowiązania podatkowego. W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że wierzycielem podatkowym Spółki jest Gmina K. w woj. p., a nie Gmina K. w woj. w. Zatem Spółka powinna składać deklaracje podatkowe i wpłacać należny podatek od nieruchomości do Wójta Gminy K. w woj. p. Skoro tego nie uczyniła, organ podatkowy na podstawie art. 21 § 3 OrdPU miał prawo do wydania decyzji określającej Spółce wysokość zobowiązań w podatku od nieruchomości za poszczególne lata 2003-2008.

Odnośnie podniesionego w skardze zarzutu naruszenia art. 15 w zw. z art. 170 OrdPU, Sąd pragnie zauważyć, przedmiotem kontroli zgodności prawem dokonywanej w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z (...).8.2008 r., utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy K. z (...).6.2008 r., nr (...). Organy orzekające w tej sprawie nie naruszył art. 15 OrdPU, gdyż zarówno Wójt Gminy K. (woj. p.) jak i SKO w Ł. były właściwe rzeczowo i miejscowo do przeprowadzenia postępowania i wydania decyzji w przedmiocie określenia podatku od nieruchomości. Trudno jest też zarzucić tym organom naruszenie przepisu art. 170 OrdPU, który reguluje skutki wniesienia podania do organu niewłaściwego. Otóż zdaniem Sądu, deklaracje na podatek od nieruchomości składane przez osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mają przymiotu podania w rozumieniu art. 170 OrdPU w zw. z art. 168 § 1 OrdPU. Tego typu deklaracje nie inicjują bowiem postępowania podatkowego.

Bezzasadny jest zarzut Spółki, dotyczący naruszenia przepisów art. 53 § 1 i 3 OrdPU. Konsekwencją nieuregulowania w terminie ciążących na Spółce zobowiązań podatkowych jest powstanie zaległości podatkowych, od których naliczane są odsetki za zwłokę. Trzeba jednak podkreślić, że w tej sprawie organ podatkowy pierwszej instancji, mimo że przywołał w decyzji oba te przepisy, to w istocie nie orzekł o wysokości zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę, lecz w przedmiocie wysokości zobowiązań podatkowych. Zaległość podatkowa i odsetki za zwłokę stanowią odrębne kategorie prawne.

Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia art. 2 Konstytucji RP oraz art. 121 § 1 i art. 124 OrdPU. Rozwiązania prawne dotyczące sposobu wywiązywania się osób prawnych z obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości są jednoznaczne i nie budzą wątpliwości. Właściwy organ podatkowy (tu: Wójt Gminy K. w woj. p.), działając w oparciu o obowiązujące przepisy dokonał Spółce wymiaru podatku od nieruchomości, przyjmując za podstawę opodatkowania wartość obiektu budowlanego położonego na obszarze jego właściwości, stosując wysokość stawek tego podatku obowiązujących na terenie Gminy K. w woj. p. w latach 2003-2008. Jak już wyżej zaakcentowano, wpłata podatku w ustawowym terminie do organu niewłaściwego, nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. Po stronie podatnika rodzi to wszakże uprawnienie żądania zwrotu nadpłaty powstałej z powodu uiszczenia podatku na rachunek niewłaściwego organu (jak wynika z akt sprawy Wójt Gminy K. w woj. w. wydał już decyzję o stwierdzeniu nadpłaty), jednak zobowiązanie podatkowe nadal istnieje dopóki nie zostanie uregulowane na rachunek właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego.

Opubl: Przegląd Orzecznictwa Podatkowego rok 2009, Nr 2, poz. 23, str. 144